C A E G D

5 schematów skali durowych.

Skala Durowa

W tym rozdziale zacznie się już na dobre o tym co niezwykle ważne w improwizacji czyli o skalach muzycznych.

Czym są skale ? Skala w muzyce to układ kliku dźwięków w określonych odległościach. Aby więc zdefiniować skale musimy podać z ilu dźwięków skala ma być zbudowana i w jakich odległościach względem siebie mają te dźwięki się znajdować. Np skala Durowa skład się z 7 dźwięków w odległościach 2-2-1-2-2-2-1 (cały ton, cały ton, pół ton, cały ton, cały ton, cały ton, pół ton) a np skala egipska składa się z 5 dźwięków w odległościach 2-3-2-3-2 (cały ton, półtora tony, cały ton, półtora tonu).

skala a gama:

Jeśli określimy ten pierwszy dźwięk skali np. C to mamy już do czynienia z Gamą. Gama Durowa C będzie się więc składać  z dźwięków C, D, E, F, G, A, B, C (białe klawisze na pianinie). Natomiast gama arabska C będzie się składać z dźwięków C, D, F, G, Ais, C.

skala chromatyczna:

Zanim bardziej zagłębie się w meritum tego rozdziału czyli skale durową to jeszcze wspomnę o podstawowej skali czyli chromatycznej. To właśnie na bazie skali chromatycznej powstaje większość skal muzycznych. Skala chromatyczna mówiąc najprościej to wszystkie 12 klawiszy na pianinie (białe i czarne) od C do C czyli:   C, Cis, D, Dis, E, F, Fis, G, Gis, A, Ais, B, C. Odstępy pomiędzy kolejnymi dźwiękami skali chromatycznej to półtonu. Na gitarze skale chromatyczną zagramy jeśli będziemy przesuwali się na jednej strunie o jeden próg czyli o pół tonu. Powiedziałem, że na bazie skali chromatycznej powstaje większość skal muzycznych ale nie wszystkie. W sakli chromatycznej najmniejsza odległość pomiędzy kolejnymi dźwiękami to półtonu ale istnieją skale gdzie odległość ta jest jeszcze mniejsza. Np w skali arabskiej występuje odległość 1/4 tonu. Na pianinie niestety takiej skali już nie zagramy ale na gitarze poradzimy sobie podciągając lekko strunę na danym progu (tzw. bending).

sklala durowa:

Skala durowa inaczej nazywana też jońską to chyba najpopularniejsza ze wszystkich skal występujących w muzyce. W języku angielskim na skala ta nazywa się „major”, stąd można też czasami spotkać się ze spolszczonym określeniem skala majorowa.

Tak jak już powiedziałem gama C-Dur na pianinie to wszystkie białe klawisze. Najważniejsze do zapamiętania z tego jest schemat odległości: 2 – 2 – 1 – 2 – 2 – 2 – 1.

Poniżej pokazuje jak Game C Dur można zapisać za pomocą nut. Zwróćmy uwagę, że brak tu znaków chromatycznych przy kluczu wiolinowym (brak krzyżyków i bemoli).

Poniżej najprostszy sposób zagrania gamy Cdur na gitarze:

Znając już schemat budowy skali durowej możemy zobaczyć jak wygląda we wszystkich tonacjach D, Dis itd…

Celowo przedstawiłem wszystkie tonacje abyśmy zrozumieli jak zbudować game durową od dowolnego dźwięku ze skali chromatycznej.  Czyli jeśli chcemy zbudować game D dur zaczynamy od dźwięku D. Dodajemy dwa pół tony czyli dostajemy E, dalej dwa półtony  F# i tak dalej wg. schematu 2-2-1-2-2-2-1 otrzymując w efekcie całą game:

D, E, Fis, G, A, B, Cis, D.

Poniżej 2 przykłady jak można zagrać skale durową przez dwie oktawy na gitarze. Kolorem czerwonym oznaczam pierwszy dźwięk skali – tonikę. Jeśli tonika będzie na 3 progu struny A to otrzymamy game Cdur. Przesuwając schemat dale wzdłuż gryfu otrzymamy kolejne gamy durowe: Cis, D, Dis itd…

schemat…..

Nie są to najbardziej ergonomiczne kształty ale, nadają się świetnie do ćwiczeń poruszania ręki po całym gryfie. Proponuje poćwiczyć te układy we wszystkich możliwych tonacjach.

W następnych warsztatach poznamy 5 uniwersalnych kształtów do odgrywania skali durowej zbudowanej na bazie akordów C A E G D.